Początkujący inwestor ma przed sobą wiele nauki i wiedzy, którą musi posiąść aby osiągać dobre wyniki inwestycyjne. Już na początek zostaje zasypywany różnymi pojęciami i terminami, których znaczenia może nie rozumieć. Postaraliśmy się zebrać dla Was wszystkie najważniejsze pojęcia i terminy giełdowe oraz zebrać je w postaci jednego słownika. Mamy nadzieję, że będą dla Was przydatne. Zwłaszcza gdy jesteście początkujący w świecie inwestycji ale również gdy jesteście już zaawansowanymi inwestorami i szukacie definicji trudniejszych pojęć i terminów.
Akcje reprezentują częściowe udziały w spółce publicznej. Inwestorzy, którzy kupują akcje, stają się współwłaścicielami spółki, mają prawo do udziału w jej zyskach i mogą głosować w sprawach dotyczących spółki na walnych zgromadzeniach.
Indeks giełdowy to narzędzie śledzenia wydajności rynku giełdowego. Składa się z grupy wybranych akcji notowanych na giełdzie i służy do pomiaru ogólnych trendów i zmian na rynku. Indeksy, takie jak S&P 500 czy Dow Jones Industrial Average, odzwierciedlają zmiany wartości akcji tych spółek.
Kapitalizacja rynkowa to wartość rynkowa spółki, która jest obliczana przez pomnożenie ceny jednej akcji przez liczbę akcji dostępnych na rynku. Jest to wskaźnik, który pomaga inwestorom ocenić rozmiar spółki i jej znaczenie na rynku.
Wskaźnik P/E, czyli wskaźnik cena/zysk, porównuje cenę akcji do zysków spółki. Jest używany do oceny wyceny spółki i perspektyw wzrostu. Wysoki wskaźnik P/E może wskazywać na wysokie oczekiwania inwestorów co do przyszłego wzrostu, podczas gdy niski wskaźnik P/E może sugerować niedowartościowanie akcji.
Dywidenda to część zysków spółki, która jest wypłacana akcjonariuszom. Jest to nagroda za posiadanie akcji i stanowi formę dochodu pasywnego dla inwestorów. Dywidenda może być wypłacana w formie gotówki lub dodatkowych akcji i jest ogłaszana przez zarząd spółki.
Opcje są instrumentami finansowymi, które dają inwestorom prawo, ale nie obowiązek, do kupna lub sprzedaży akcji po określonej cenie w przyszłości. Opcje mogą być wykorzystywane do zabezpieczenia portfela, spekulacji na zmiany cen akcji lub generowania dodatkowych dochodów.
Short selling to strategia inwestycyjna, w której inwestor sprzedaje akcje, których nie posiada, licząc na spadek ich wartości. Inwestor może później odkupić te akcje po niższej cenie, generując zysk na różnicy cen. Short selling jest bardziej zaawansowaną strategią inwestycyjną, która wiąże się z ryzykiem. Inwestor musi być odpowiednio zabezpieczony przed wzrostem cen akcji, ponieważ w przypadku błędnego założenia strategii może ponieść straty. Short selling jest popularny w warunkach spadkowych na rynku, gdy inwestorzy oczekują, że cena akcji spadnie.
Stop-loss order to rodzaj zlecenia giełdowego, które określa poziom ceny, przy którym inwestor chce sprzedać akcje. Jest to narzędzie ochronne, które pomaga inwestorom ograniczyć potencjalne straty w przypadku nagłego spadku cen. Gdy cena akcji spadnie do ustalonego poziomu, stop-loss order automatycznie uruchamia sprzedaż akcji, chroniąc inwestora przed większymi stratami.
IPO to proces, w którym spółka decyduje się na pierwszą sprzedaż publiczną swoich akcji, umożliwiając inwestorom publicznym ich zakup. Spółka przeprowadza IPO, aby pozyskać kapitał na rozwój i rozszerzenie działalności. Inwestorzy mogą kupować akcje spółki na rynku pierwotnym podczas IPO.
Hossa (nazywana także rynkiem byka) to okres wzrostu cen na rynku finansowym, charakteryzujący się optymizmem, wzrostem popytu i zwiększonymi transakcjami. W hossie inwestorzy mają tendencję do kupowania aktywów, spodziewając się dalszych wzrostów cen. Wzrost gospodarczy, dobre wyniki firm, postęp technologiczny lub optymistyczne wydarzenia mogą być czynnikami sprzyjającymi hossie. Hossa często wiąże się z pewnością siebie i pozytywnym sentymentem na rynku.
Bessa (nazywana także rynkiem niedźwiedzia):to okres spadku cen na rynku finansowym, charakteryzujący się pesymizmem, spadkiem popytu i ograniczonymi transakcjami. W czasie bessy inwestorzy mają tendencję do sprzedawania aktywów, obawiając się dalszych spadków cen. Recesja gospodarcza, słabe wyniki firm, polityczne niepokoje lub negatywne wydarzenia mogą być czynnikami sprzyjającymi bessie. Bessa często wiąże się z niepewnością i pesymistycznym sentymentem na rynku.
Rynek byka (bull market) to okres, w którym ceny aktywów rosną, a sentyment inwestorów jest optymistyczny. Rynek byka charakteryzuje się długotrwałym wzrostem cen i silnym popytem na aktywa. Inwestorzy mają tendencję do kupowania akcji i innych aktywów, oczekując dalszych wzrostów. Rynek byka jest często związany z ekspansją gospodarczą, dobrymi wynikami firm, niskimi stopami procentowymi i ogólnym optymizmem na rynku finansowym.
Rynek niedźwiedzia (bear market) to okres, w którym ceny aktywów spadają, a sentyment inwestorów jest pesymistyczny. Rynek niedźwiedzia charakteryzuje się długotrwałym spadkiem cen i ograniczonym popytem na aktywa. Inwestorzy mają tendencję do sprzedawania akcji i innych aktywów, obawiając się dalszych spadków. Rynek niedźwiedzia jest często związany z recesją gospodarczą, słabymi wynikami firm, wysokimi stopami procentowymi i ogólnym pesymizmem na rynku finansowym.
Analiza fundamentalna to metoda oceny inwestycji, która polega na badaniu fundamentalnych czynników wpływających na wartość spółki, takich jak wyniki finansowe, zarządzanie, perspektywy rynkowe, konkurencja i makroekonomiczne czynniki zewnętrzne. Celem analizy fundamentalnej jest określenie wartości wewnętrznej spółki i ocena, czy akcje są niedowartościowane lub przewartościowane.
Analiza techniczna to metoda badania rynków finansowych, która koncentruje się głównie na analizie wykresów cenowych, wolumenu i wskaźników technicznych. Analiza techniczna ma na celu identyfikację wzorców i tendencji cenowych, aby przewidzieć przyszłe zmiany cen i podejmować decyzje inwestycyjne.
Więcej o porównaniu analizy technicznej i fundamentalnej pisaliśmy w osobnym artykule.
ETF to fundusz inwestycyjny, który jest notowany na giełdzie i odzwierciedla indeks, sektor lub inną grupę aktywów. ETF umożliwia inwestorom zdobycie ekspozycji na szerokie rynki lub konkretne branże poprzez zakup jednego instrumentu, podobnie jak akcje.
Spread to różnica między ceną kupna a ceną sprzedaży dla danego instrumentu finansowego. Jest to koszt transakcji dla inwestorów i zarazem źródło dochodu dla brokerów. Wąski spread oznacza mniejszą różnicę między cenami kupna i sprzedaży, co jest korzystne dla inwestorów.
Blue chip to termin odnoszący się do renomowanej, stabilnej i dobrze ugruntowanej spółki o uznanej wartości rynkowej. Te spółki często mają długą historię sukcesu, stabilne dochody i są uważane za bezpieczne inwestycje. Blue chipy są często liderami w swoich branżach.
Spekulacja to strategia inwestycyjna, w której inwestorzy podejmują ryzyko w celu osiągnięcia szybkich zysków z krótkoterminowych fluktuacji cenowych. Spekulanci często podejmują decyzje inwestycyjne na podstawie przewidywań co do przyszłych ruchów rynkowych, analizy technicznej lub informacji o wydarzeniach. Spekulacja wiąże się z wysokim poziomem ryzyka, gdyż możliwość zarobienia szybkich zysków równocześnie niesie ryzyko poniesienia strat. Spekulanci często korzystają z dźwigni finansowej i podejmują dużą liczbę transakcji w krótkim czasie.
Broker to pośrednik finansowy, który umożliwia inwestorom zawieranie transakcji na rynkach finansowych. Brokerzy mogą działać na różnych rynkach, takich jak giełda papierów wartościowych, rynek walutowy, surowcowy itp. Świadczą usługi takie jak dostęp do rynków, wykonywanie zleceń, doradztwo inwestycyjne i inne usługi związane z handlem i inwestycjami.
Dźwignia finansowa to stosunek kapitału obcego do kapitału własnego w finansowaniu spółki. Spółki mogą korzystać z dźwigni finansowej, zaciągając pożyczki lub emitując obligacje, aby zwiększyć potencjalne zyski dla swoich akcjonariuszy. Jednak zwiększenie dźwigni finansowej zwiększa również ryzyko dla spółki i jej akcjonariuszy.
Stopa zwrotu (ROI) to miara efektywności inwestycji, która określa procentowy zysk lub stratę w stosunku do początkowej inwestycji. Stopa zwrotu (ROI) to miara efektywności inwestycji, która oblicza się jako procentowy stosunek zysku do początkowej kwoty inwestycji. Jest to wskaźnik, który pomaga inwestorom ocenić opłacalność danej inwestycji. Na przykład, jeśli inwestor kupił akcje po 100 zł i po roku sprzedał je po 120 zł, to ROI wynosiłoby 20%, ponieważ zysk wynosi 20 zł w stosunku do początkowej inwestycji 100 zł.
Limit zamówienia to instrukcja inwestora określająca cenę, po której chce kupić lub sprzedać akcje. Inwestor określa określoną cenę, a zlecenie zostaje wykonane tylko wtedy, gdy cena rynkowa osiąga lub przekracza tę wartość. Limit zamówienia daje inwestorowi większą kontrolę nad ceną, ale nie gwarantuje natychmiastowego wykonania.
Stop zamówienia to zlecenie giełdowe, które jest aktywowane w momencie, gdy cena rynkowa akcji osiąga określony poziom, zwany ceną stopu. W przypadku zlecenia sprzedaży, gdy cena rynkowa spadnie do lub poniżej ceny stopu, zlecenie zostaje aktywowane, a akcje są automatycznie sprzedawane. W przypadku zlecenia kupna, gdy cena rynkowa wzrośnie do lub powyżej ceny stopu, zlecenie zostaje aktywowane, a akcje są automatycznie kupowane.
Portfel inwestycyjny: Portfel inwestycyjny to zbiór aktywów inwestycyjnych, takich jak akcje, obligacje, surowce czy nieruchomości, które są posiadane przez inwestora. Portfel inwestycyjny jest zróżnicowany w celu zminimalizowania ryzyka i maksymalizacji potencjalnego zwrotu. Inwestor zarządza swoim portfelem, podejmując decyzje dotyczące alokacji aktywów i rebalansowania w celu osiągnięcia określonych celów inwestycyjnych.
Rentowność to wskaźnik, który mierzy zyskowność inwestycji lub działalności spółki. Może być wyrażana jako procentowy stosunek zysku do kosztu lub inwestycji. Wskaźniki rentowności, takie jak rentowność netto, rentowność operacyjna czy rentowność kapitału własnego, pomagają inwestorom ocenić efektywność inwestycji i zarządzania spółką.
Dywersyfikacja to strategia polegająca na rozproszeniu ryzyka poprzez inwestowanie w różne klasy aktywów, branże, regiony geograficzne lub instrumenty finansowe. Celem dywersyfikacji jest zmniejszenie ryzyka inwestycyjnego poprzez unikanie koncentracji inwestycji w jednym miejscu.
Analiza ryzyka to proces oceny i zarządzania ryzykiem związanym z inwestycjami. Polega na identyfikacji, pomiarze i ocenie ryzyka inwestycyjnego oraz podejmowaniu odpowiednich działań w celu zminimalizowania potencjalnych strat.
Inwestycje długoterminowe to strategia polegająca na inwestowaniu na dłuższy okres, zazwyczaj kilka lat lub więcej. Celem jest osiągnięcie wzrostu wartości inwestycji lub generowanie dochodu z dywidend. Inwestycje krótkoterminowe to natomiast strategia polegająca na zakupie i sprzedaży akcji w krótkim okresie czasu, zazwyczaj w ciągu kilku dni, tygodni lub miesięcy, w celu osiągnięcia szybkich zysków z krótkoterminowych ruchów cenowych.
Kapitał ryzyka (venture capital) to forma finansowania dla startupów i innych małych, innowacyjnych spółek. Inwestorzy kapitału ryzyka udzielają finansowego wsparcia w zamian za udziały w spółce. Kapitał ryzyka jest zwykle udzielany w fazie rozwoju spółki, gdy potrzebny jest kapitał na ekspansję i rozwój.
Analiza wskaźnikowa to metoda oceny kondycji finansowej spółki poprzez analizę różnych wskaźników finansowych, takich jak wskaźnik płynności, rentowności, zadłużenia czy efektywności. Pomaga inwestorom i analitykom zrozumieć wydajność finansową spółki, jej zdolność do generowania zysków i zarządzania ryzykiem.
PPA to proces przypisania wartości nabytej spółki do poszczególnych aktywów i zobowiązań. W przypadku przejęcia spółki, PPA jest używane do ustalenia wartości niematerialnych aktywów, takich jak marka, patenty czy relacje z klientami, które mogą mieć wpływ na wartość nabytej spółki.
Rynek wtórny to rynek, na którym inwestorzy mogą kupować i sprzedawać już istniejące instrumenty finansowe, takie jak akcje, obligacje czy opcje. Giełdy papierów wartościowych są przykładem rynku wtórnego, gdzie inwestorzy mogą handlować akcjami spółek publicznych.
Day trading to forma spekulacji, w której inwestor otwiera i zamyka pozycje handlowe w ciągu jednego dnia. Day traderzy starają się zarabiać na krótkoterminowych fluktuacjach cen akcji, wykorzystując analizę techniczną, narzędzia transakcyjne i szybkie reakcje na zmiany na rynku.
Obligacja to instrument finansowy wydawany przez spółki, rządy lub inne podmioty w celu pozyskania kapitału. Inwestor, który nabywa obligację, staje się wierzycielem emitenta i otrzymuje odsetki w określonym okresie, a następnie spłatę kapitału po ustalonym terminie.
Indeks giełdowy to wskaźnik, który odzwierciedla zmiany cen akcji wybranych spółek notowanych na giełdzie. Indeks giełdowy jest używany do monitorowania ogólnego kierunku rynku, porównywania wyników inwestycji oraz tworzenia instrumentów inwestycyjnych, takich jak fundusze indeksowe.
Inwestowanie pasywne to strategia polegająca na długoterminowym trzymaniu portfela inwestycyjnego zminimalizowaniu transakcji i reakcji na krótkoterminowe zmiany rynkowe. Inwestorzy pasywni często wybierają strategię inwestowania w indeksy giełdowe poprzez fundusze indeksowe lub ETF, aby osiągnąć średnią stopę zwrotu rynku z minimalnymi kosztami i wysoką dywersyfikacją. Inwestowanie pasywne opiera się na założeniu, że długoterminowo rynki finansowe rosną, a skuteczne zarządzanie portfelem oznacza minimalne działania.
Akcje preferencyjne to klasa akcji, która daje jej posiadaczom pewne uprzywilejowane prawa w stosunku do akcji zwykłych. Posiadacze akcji preferencyjnych mają często uprzywilejowane prawa do dywidendy, głosowania na walnym zgromadzeniu oraz pierwszeństwa przy wypłacie kapitału w przypadku likwidacji spółki. Jednak posiadacze akcji preferencyjnych zazwyczaj nie mają takiego udziału w zyskach i wzroście wartości spółki jak posiadacze akcji zwykłych.
Inwestycja wartościowa to strategia inwestycyjna, w której inwestorzy starają się znaleźć niedowartościowane akcje lub inne aktywa, których wartość rzeczywista przewyższa ich obecną cenę na rynku. Inwestorzy wartościowi poszukują spółek, które mają solidne fundamenty, perspektywy wzrostu i niską wycenę w stosunku do ich wartości wewnętrznej, co daje potencjał do osiągnięcia zysków na dłuższą metę.
Rekwotowanie (requote) to sytuacja, w której broker odmawia wykonania zlecenia handlowego po podanej przez inwestora cenie i proponuje nową, zmienioną cenę. Rekwotowanie może wynikać z braku dostępnych akcji w danym momencie lub zmienności rynku. Może wpływać na precyzję i szybkość realizacji zleceń inwestora.
Inwestycje zgodne z zasadami ESG (Environmental, Social, Governance) to strategia inwestycyjna, która uwzględnia czynniki środowiskowe, społeczne i zarządzania w procesie inwestycyjnym. Inwestorzy zgodni z zasadami ESG szukają spółek, które prowadzą działalność z poszanowaniem środowiska, dbają o społeczne aspekty, takie jak prawa pracownicze i bezpieczeństwo, oraz mają odpowiednie zasady zarządzania i transparentność. Celem inwestycji zgodnych z zasadami ESG jest połączenie osiągania zysków finansowych z tworzeniem pozytywnego wpływu na świat i społeczeństwo.
Ryzyko systemowe odnosi się do ryzyka wynikającego z niestabilności lub upadku całego systemu finansowego lub gospodarczego. Jest to ryzyko, które może mieć wpływ na wszystkie inwestycje na rynku. Na przykład, kryzys finansowy lub recesja gospodarcza mogą prowadzić do spadku wartości akcji, wzrostu kosztów finansowania i trudności w sprzedaży aktywów.
Spread to różnica między ceną kupna a ceną sprzedaży danego instrumentu finansowego, takiego jak akcje lub waluty. Spread jest wyrażany w pipsach lub punktach i reprezentuje koszt transakcji dla inwestora. Wysoki spread oznacza większą różnicę między ceną kupna a sprzedaży, co może wpływać na opłacalność handlu.
Inwestycje alternatywne to inwestycje w różnorodne aktywa, które są inne niż tradycyjne instrumenty finansowe, takie jak akcje i obligacje. Przykłady inwestycji alternatywnych to nieruchomości, surowce, fundusze hedgingowe, private equity, sztuka i kryptowaluty. Inwestycje alternatywne często charakteryzują się wyższym ryzykiem i większą złożonością, ale mogą oferować potencjał wysokich zwrotów. Inwestorzy poszukujący dywersyfikacji swojego portfela mogą rozważać inwestycje alternatywne w celu zwiększenia potencjalnych zysków i zmniejszenia ryzyka.
Arbitraż to strategia inwestycyjna, która polega na wykorzystywaniu różnic w cenach aktywów na różnych rynkach w celu osiągnięcia zysków. Arbitrażysta kupuje aktywa na jednym rynku, gdzie są one tańsze, a następnie sprzedaje je na innym rynku, gdzie są droższe. Arbitraż wykorzystuje niewielkie różnice cenowe, które wynikają z nieefektywności rynku lub opóźnień w przepływie informacji.
Rezerwa kapitałowa to część zysku netto, która jest zatrzymana przez spółkę jako forma oszczędności na przyszłe potrzeby. Rezerwa kapitałowa może być używana do wzmocnienia kapitału własnego spółki, inwestycji w rozwój, wypłaty dywidend lub pokrycia potencjalnych strat. Rezerwa kapitałowa stanowi dodatkowe źródło stabilności finansowej dla spółki.
Instrument pochodny (derivative) to kontrakt, którego wartość zależy od wartości innego aktywa bazowego, takiego jak akcje, obligacje, indeksy giełdowe, surowce, waluty itp. Do instrumentów pochodnych należą opcje, kontrakty terminowe, swap-y i kontrakty różnic kursowych (CFD). Instrumenty pochodne są często używane do zabezpieczania ryzyka, spekulacji lub zarządzania portfelem inwestycyjnym.
Rebalansowanie portfela to proces dostosowywania struktury portfela inwestycyjnego w celu przywrócenia pożądanego poziomu alokacji aktywów. Rebalansowanie może być konieczne, gdy w wyniku zmian na rynku pewne klasy aktywów zyskują lub tracą na wartości, co może prowadzić do odchylenia od pożądanej strategii alokacji. Poprzez rebalansowanie, inwestor sprzedaje część aktywów, które zyskały na wartości, i kupuje te, które straciły na wartości, aby przywrócić równowagę w portfelu.
Zarządzanie ryzykiem to proces identyfikowania, mierzenia i kontrolowania ryzyka związanego z inwestycjami. Celem zarządzania ryzykiem jest minimalizowanie strat i ochrona wartości portfela inwestycyjnego. Zarządzanie ryzykiem obejmuje analizę i ocenę ryzyka, ustalanie strategii zarządzania ryzykiem, wdrażanie odpowiednich narzędzi i monitorowanie wyników.
Chcesz poznać najlepsze giełdy kryptowalut w 2025? Zobacz ranking! Obecnie, w kwietniu 2025 roku, najlepszymi giełdami kryptowalut na świecie są Binance, Coinbase, ByBit i Kraken oraz Bitstamp czy UPbit. W 2019 roku, po raz
Wokół sztucznej inteligencji (AI) narasta sporo szumu. Podobnie jak dodawanie “.com” do nazwy firmy w latach 90., coraz więcej spółek określa się mianem “akcji AI”. Firmy
W ubiegłym tygodniu, rynek akcji kontynuował swój wzrostowy trend, zbliżając się do rekordowych poziomów z 2023 roku. Nasdaq 100, zdominowany przez firmy o dużej kapitalizacji, już osiągnął te szczyty. Nvidia
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie to miejsce, gdzie historia polskiej ekonomii pisze się na nowo każdego dnia. Śledząc jej losy, odkrywamy wyjątkowe momenty, które miały nie tylko ekonomiczny, ale i społeczny wydźwięk.
Wzrost rentowności 10-letnich obligacji skarbowych USA do 5% w ubiegłym miesiącu wywołał niepokój dotyczący kondycji finansowej kraju. Obecnie te obawy wydają się jeszcze bardziej uzasadnione. Zakończenie cyklu podwyżek
Po zawirowaniach na azjatyckich rynkach akcji, amerykańskie rynki akcji odczuwają obawy o inflację w USA. Indeks Dow Jones wzrósł o 0,12 procent, indeks S&P 500 spadł o 0,50 procent, a indeks akcji
Era kwantowa. Dźwięczy to jak tytuł science-fiction, ale jest o wiele bliżej rzeczywistości niż większość z nas może przypuszczać. Komputery kwantowe stanowią nowe horyzonty nauki, obszar innowacji, który przyciąga inwestorów
Wczoraj zadebiutowały na giełdzie dziewięć ETFów opartych na przyszłościowych kontraktach Ethereum. Początkowe zainteresowanie było jednak mniej imponujące niż przy debiucie ProShares Bitcoin Strategy ETF w 2021 roku. To pierwszy
Chińska Boyaa Interactive kupi Bitcoina i Ethereum o wartości 100 mln USD. Boyaa Interactive, chińska firma zajmująca się grami planszowymi i karcianymi, notowana na giełdzie w Hongkongu, ogłosiła, że planuje zakup
