Co to jest CBDC i jak działa?

CBDC to skrót od “Central Bank Digital Currency”, czyli cyfrowej waluty emitowanej przez centralny bank. CBDC to forma elektronicznej gotówki, która jest emitowana i kontrolowana przez centralny bank, a nie przez prywatne instytucje finansowe, takie jak banki komercyjne.

Central Bank Digital Currency to odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na bezpieczne i wygodne metody płatności cyfrowych, a także na rozwijającą się technologię blockchain i kryptowaluty. Jednak w przeciwieństwie do kryptowalut, CBDC jest emitowany i kontrolowany przez centralny bank, co oznacza, że ​​jest uważany za bezpieczniejszy i bardziej stabilny w porównaniu do prywatnych kryptowalut.

Central Bank Digital Currency może być emitowany w różnych formach, takich jak tokeny cyfrowe lub elektroniczne saldo na koncie, i może być wykorzystywany do dokonywania transakcji cyfrowych za pomocą smartfonów, kart płatniczych i innych urządzeń elektronicznych.

cbdc

Jak działa CBDC?

Dokładne działanie CBDC zależy od konkretnych rozwiązań technologicznych, jakie zostaną zastosowane przez poszczególne kraje i ich centralne banki. Niemniej jednak, można wskazać ogólne zasady działania waluty elektronicznej banku centralnego.

CBDC działa na podobnej zasadzie jak tradycyjne pieniądze emitowane przez centralny bank, ale zamiast fizycznych banknotów i monet, waluta elektroniczna banku centralnego to forma cyfrowa. Centralny bank emituje cyfrową walutę, która jest przechowywana na cyfrowych portfelach, zwanymi także cyfrowymi portfelami walutowymi (ang. digital wallets). Cyfrowe portfele mogą być przechowywane na urządzeniach takich jak smartfony, tablety lub komputery, a ich właściciele mają dostęp do swoich cyfrowych pieniędzy za pomocą aplikacji lub specjalnej strony internetowej.

Waluta elektroniczna banku centralnego umożliwia dokonywanie szybkich i tanich transakcji bezpośrednio między dwoma osobami lub instytucjami, pomijając pośrednictwo banków. Transakcje są rejestrowane na cyfrowym rejestrze rozproszonym (ang. distributed ledger), który jest zarządzany przez centralny bank. Rejestr ten umożliwia łatwe śledzenie przepływu cyfrowych pieniędzy i wykluczenie możliwości podwójnego wykorzystania tych samych pieniędzy.

CBDC ma potencjał, aby ulepszyć funkcjonowanie systemów finansowych, zwiększyć ich przejrzystość oraz ułatwić dostęp do usług finansowych dla ludzi, którzy nie mają tradycyjnego konta bankowego. Może także pomóc w zwalczaniu nielegalnych działań, takich jak pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu.

co-to-jest-cbdc

W jakich krajach prace nad CBDC są najbardziej zaawansowane?

Wiele krajów na całym świecie prowadzi prace badawczo-rozwojowe nad CBDC, ale nie wszystkie kraje znajdują się na tym samym etapie rozwoju. Oto kilka krajów, gdzie prace nad Central Bank Digital Currency są najbardziej zaawansowane:

  1. Chiny: Chiński bank centralny, People’s Bank of China, jest jednym z najbardziej zaawansowanych w pracach nad CBDC. Projekt o nazwie Digital Currency Electronic Payment (DCEP) przeszedł już wstępne testy i obecnie jest wdrażany w kilku regionach w Chinach.

  2. Szwecja: Szwedzki bank centralny, Riksbank, prowadzi badania nad Central Bank Digital Currency od kilku lat i zamierza przeprowadzić pilotażowy projekt e-korony w 2021 roku.

  3. Bahrajn: Bahrajński bank centralny, Central Bank of Bahrain, przeprowadza testy swojego CBDC o nazwie “Aber” we współpracy z Arab Monetary Fund i bankiem centralnym Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

  4. Tunezja: Tunezyjski bank centralny, Banque Centrale de Tunisie, jest jednym z pierwszych banków centralnych na świecie, który uruchomił CBDC o nazwie “e-Dinar”.

  5. USA: Federal Reserve, bank centralny Stanów Zjednoczonych, prowadzi badania nad Central Bank Digital Currency i wypowiedział się na temat potrzeby kontynuowania prac w tej dziedzinie.

  6. Europa: Europejski Bank Centralny (EBC) ogłosił utworzenie grupy roboczej ds. waluty cyfrowej banku centralnego w 2020 roku i prowadzi badania nad możliwością wprowadzenia euro-CBDC.

Warto zaznaczyć, że prace nad Central Bank Digital Currency są w różnym stopniu zaawansowania w różnych krajach i na różnych etapach rozwoju. Niektóre kraje dopiero zaczynają prace badawczo-rozwojowe, a inne są już gotowe do wprowadzenia swojego CBDC w życie.

Kiedy waluta elektroniczna banku centralnego będzie w Polsce?

Nie jest jeszcze jasne, kiedy CBDC zostanie wprowadzone w Polsce. Należy pamiętać, że prace nad wprowadzeniem cyfrowej waluty emitowanej przez bank centralny (Central Bank Digital Currency) w Polsce dopiero się rozpoczynają.

W październiku 2020 r. Narodowy Bank Polski (NBP) utworzył grupę roboczą ds. Central Bank Digital Currency, która ma na celu zbieranie informacji i analizę różnych aspektów wprowadzenia cyfrowego złotego. Jednocześnie NBP podkreśla, że decyzja o wprowadzeniu CBDC nie została jeszcze podjęta i wymaga szczegółowych analiz i konsultacji.

Można zauważyć, że wiele krajów na całym świecie jest jeszcze w fazie badawczo-rozwojowej w zakresie CBDC, a tylko nieliczne zaczęły wprowadzać swoje cyfrowe waluty. Z tego powodu trudno jest jednoznacznie określić, kiedy waluta elektroniczna banku centralnego zostanie wprowadzona w Polsce. Wszystko zależy od wyników badań i analiz oraz decyzji, jakie podejmie Narodowy Bank Polski.

Jakie są wady i zalety Central Bank Digital Currency?

CBDC, czyli cyfrowe waluty emitowane przez bank centralny, mają swoje wady i zalety. Poniżej przedstawiam kilka z nich:

Zalety CBDC:

  1. Bezpieczeństwo: CBDC zapewniają większe bezpieczeństwo płatności niż tradycyjne formy pieniądza, takie jak banknoty czy monety, ponieważ transakcje są rejestrowane na zdecentralizowanej bazie danych, co uniemożliwia fałszowanie i kradzież.

  2. Kontrola inflacji: Banki centralne mogą kontrolować inflację poprzez regulowanie podaży cyfrowego pieniądza w obiegu, co pomaga utrzymać stabilność cen.

  3. Łatwość i szybkość: Transakcje dokonywane za pomocą cyfrowych walut emitowanych przez bank centralny są znacznie szybsze i łatwiejsze niż tradycyjne transakcje bankowe, co może przyspieszyć i ułatwić przepływ pieniędzy między różnymi podmiotami gospodarczymi.

Wady CBDC:

  1. Brak anonimowości: Cyfrowe waluty emitowane przez bank centralny mogą stanowić zagrożenie dla prywatności, ponieważ wszystkie transakcje są rejestrowane i przechowywane w zdecentralizowanej bazie danych, co umożliwia bankom centralnym i rządom śledzenie i kontrolowanie płatności.

  2. Brak dostępności dla osób bez dostępu do internetu: Wymóg posiadania dostępu do internetu może być problemem dla osób, które nie mają dostępu do tej technologii.

  3. Zagrożenie dla tradycyjnych instytucji finansowych: Wprowadzenie cyfrowych walut emitowanych przez bank centralny może zwiększyć konkurencję dla tradycyjnych instytucji finansowych, takich jak banki, co może wpłynąć na ich rentowność i stabilność.

Warto podkreślić, że wady i zalety CBDC mogą różnić się w zależności od specyficznych warunków w danym kraju. Wszystko zależy od kontekstu i potrzeb gospodarki.

bitcoin vs cbdc

CBDC vs Bitcoin

Cyfrowa waluta emitowana przez bank centralny i Bitcoin to dwie zupełnie różne rzeczy, choć obie mają związek z technologią blockchain.

CBDC to cyfrowa forma pieniądza, która jest emitowana i kontrolowana przez bank centralny. Waluta elektroniczna banku centralnego działa na bazie zaufania do banku centralnego i jest zazwyczaj zabezpieczona przez rząd. Waluta cyfrowa banku centralnego ma na celu uzupełnienie istniejących form pieniądza, takich jak banknoty i monety, a nie zastąpienie ich.

Bitcoin natomiast jest kryptowalutą, która działa w oparciu o technologię blockchain, która pozwala na bezpieczną i zdecentralizowaną wymianę wartości między różnymi osobami bez potrzeby pośrednika. Bitcoin jest zdecentralizowany, co oznacza, że nie jest kontrolowany przez żadną instytucję, a jedynie przez sieć użytkowników, którzy korzystają z niego.

Oto kilka kluczowych różnic między CBDC a Bitcoin:

  1. Emitent: CBDC jest emitowana przez bank centralny, natomiast Bitcoin jest tworzony i kontrolowany przez sieć użytkowników.

  2. Wartość: Wartość Central Bank Digital Currency jest związana z walutą rządową i jest zazwyczaj zabezpieczona przez rząd, natomiast wartość Bitcoina jest ustalana na podstawie podaży i popytu.

  3. Przeznaczenie: waluta elektroniczna banku centralnego ma na celu uzupełnienie istniejących form pieniądza, takich jak banknoty i monety, natomiast Bitcoin ma na celu zapewnienie alternatywnej formy płatności i przechowywania wartości.

  4. Kontrola: CBDC jest kontrolowane przez bank centralny, który może regulować jego podaż i wymianę, natomiast Bitcoin jest zdecentralizowany i kontrolowany przez sieć użytkowników.

Podsumowując, CBDC i Bitcoin są zupełnie różnymi rzeczami, choć oba są związane z technologią blockchain. Central Bank Digital Currency jest cyfrową formą pieniądza emitowaną przez bank centralny, natomiast Bitcoin jest kryptowalutą, która działa na zasadzie zdecentralizowanej wymiany wartości między użytkownikami.